Razlog može biti u samom zglobu traume, degenerativne ili upalne promjene zgloba, van zgloba upale, povrede tetiva i mišića, kao i sluznih vreća pored zgloba ili nešto drugo. Četiri mišića čine stabilizator ramena, oni prave takozvanu rotatornu manžetu. Upale kod hroničnog opterećenja kod sportista ili radnika koji opterećuju samo jednu ruku i rupture ovih mišića i njihovih tetiva uzrok su bolnog ramena.

Naglo podizanje tereta ili pad na ispruženu ruku traumatski je događaj koji ima za posljedicu bolno rame.

I rad u prinudnom položaju, kao što je dug rad za računarom, gdje upotreba miša zahtijeva prinudni položaj jedne ruke i ramena, može izazvati ovu bol. Ponekad bol u ramenu može biti simptom i drugih bolesti. Nije mali broj slučajeva da je ova bol prva manifestacija povišenog šećera u krvi ili angine pectoris, odnosno bola vezanog za razvoj infarkta srca. Zato je neophodno da se nakon pregleda fizijatra uradi i RTG snimak ramena, osnovne laboratorijske pretrage i drugi konsultativni pregledi prema procjeni fizijatra.

U početku je prisutna samo bolnost, dok kasnije dolazi do progresivnog umanjenja pokretljivosti u području ramena.

Bolovi su u pravilu najjači noću, onemogućavaju normalan san, a pokušaj utopljavanja ramena samo ih pojačava. Svaki pokret pojačava bol, što vremenom dovodi do potpune nepokretnosti ramena. Takvo stanje nazivamo smrznutim ramenom. Liječenje akutnog bolnog ramena mora početi što prije i to na sljedeći način. Bez obzira na uzrok bola, treba smanjiti bolove primjenom lokalnih obloga leda ili se bolno mjesto tri do pet minuta masira ledom, više puta na dan.

Nakon operacije, artroskopske rekonstrukcije manšete, bolesnik nosi ortozu za rame 4 tjedna. Dan nakon operacije se započinje s fizikalnom terapijom, izvode se lagani pokreti rukom uz pomoć druge ruke ili fizioterapeuta. Prvih 6 tjedana ne smije se aktivno odmaknuti ruka od tijela.

Za to vrijeme nastoji se postići puna pasivna pokretljivost ruke. Jačanje mišića rotatorne manšete započinje s 8 tjedana od operacije. Obično se bolesnici  počinju koristiti rukom tjedna iza operacije. Puno opterećenje ruke se dozvoljava nakon 4 mjeseca od operacije. Kalcificirajući tendinitis ili kalcificirajuća tendinopatija vapno u ramenu čest je poremećaj nepoznate etiologije koji se očituje nakupljanjem depozita kalcija u tetivama rotatorne manšete uz spontanu resorpciju kalcifikata i posljedično cijeljenje tetiva.

Za vrijeme odlaganja kalcija bolesnik je uglavnom bez većih tegoba. No, za vrijeme resorpcije kalcifikata rame je izrazito bolno zbog nastale vaskularne proliferacije te porasta intratetivnog tlaka. Za vrijeme formativne faze  bolesnik se žali više na nelagodu nego na bol. Naprotiv, u akutnoj, resorptivnoj fazi bol je toliko jaka da bolesnik drži ruku uz tijelo i ne dopušta nikakav pokret.

Rendgenska snimka i ultrazvuk ramena prikazuje kalcifikat unutar tetiva rotatorne manšete, najčešće tetive supraspinatusa. Kronična, formativna faza zahtjeva konzervativno liječenje uz održavnje pokretljivosti ramena, rijetko injekciju kortikosteroida. U akutnoj fazi zbog izrazite bolnosti potrebno je punktiranje i lavaža zbog smanjenja intratetivnog tlaka uz istovremeno davanje injekcije kortikosteroida s lokalnim anestetikom. U ovoj fazi bolesti korisna je upotreba udarnog vala.

Bolesnicima koji mjesecima ili godinama imaju kalcifikat u ramenu preporuča se odstranjenje kalcifikata. Odstranjenje kalcifikata se obavlja artroskopskom metodom. Operacija se obavlja kroz dvije manje rupice na koži veličine mm. Smrznuto rame engl. Radi se o sindromu nepoznate etiologije koji je karakteriziran boli i ograničenim pokretima u ramenu u svim smjerovima. Susreće se u bolesnika u dobi od 40 do 60 godina. Češće se susreće kod dijabetičara.

Uzrok smrznutom ramenu mogu biti i druge bolesti kao što je rupture tetiva rotatorne manšete, kalcificirajući tendinitis te vrlo rijetko i tumori. Promjene su reverzibilne i u većini slučajeva nastupa oporavak unutar 2 godine.

Primarno ukrućeno rame klinički je jasan entitet s predvidljivom prognozom u većine bolesnika. U kliničkoj slici aktivni i pasivni pokreti su jednako ograničeni u svim smjerovima. U početnoj fazi zbog boli bolesnik drži ruku u unutarnjoj rotaciji, u zaštitnom položaju te izbjegava upotrebu lakta i šake. Cilj liječenja je smanjiti bol te spriječiti daljnu ukrućenost ramena.

Bitno je upoznati bolesnika s prirodom bolesti. Kod jako bolnih te tvrdokornih slučajeva artroskopski se opušta zglobna čahura  koja je skraćena i zadebljana čime se smanjuje bol i skraćuje vrijeme oporavka. Pročitajte koji je položaj za spavanje najbolji kada patite od boli? Piše: Prof.

Nikola Čičak specijalist ortoped. Ordinacija preporučuje. Želite učinkovit imunitet?