O njegovoj proširenosti govori podatak da se u visokorazvijenim zemljama svijeta u 50 posto svih osoba starijih od 40 godina morfološki mogu dokazati artritične promjene na kostima, odnosno zglobovima, s tim da su u toj životnoj dobi još bez kliničkih simptoma. S godinama proces napreduje, pa tako kod čak 75 posto godišnjaka možemo naći oštećenje hrskavice, odnosno osteoartritis slika 2. Artrotske promjene tri su puta učestalije kod žena nego kod muškaraca. Od svih velikih zglobova kod čovjeka, najčešće ih nalazimo u koljenskom zglobu.

Brojni su čimbenici koji dovode do razvoja osteoartritisa. Iako i godine ubrajamo među rizične čimbenike, istraživanja pokazuju da osteoartritis nije neizbježan dio starenja. Pretilost je rizični čimbenik za razvoj osteoartritisa u koljenima. Povećan rizik od razvoja osteoartritisa postoji i kod osoba sa sportskim ozljedama, ozljedama na poslu i drugih nezgoda. Stupanj degeneracije hrskavice možemo podijeliti na četiri stadija slika 3 .

Klinički simptomi razvijaju se polako, a ovise o stadiju bolesti. Prvi znak bolesti obično je bol nakon mirovanja, koja je mukla i postupno nastaje. Kliničkim pregledom mogu se utvrditi bolnost zgloba na palpaciju, krepitacije pri pokretima, smanjen opseg pokreta, deformacije zgloba osteofiti, poremećaj osovine oteklina izljev i hipotrofija muskulature.

Liječenje osteoartritisa može biti nekirurško medikamentno i fizikalno i kirurško. Sastoji se u primjeni antireumatika i analgetika. Zasniva se na mogućnosti lijekova da, modificirajući strukturu hrskavice, utječu na brzinu razvoja bolesti, pa je pogodno za liječenje ranih oštećenja hrskavice.

Lokalno u zglob se primjenjuju anestetici i kortikosteroidi. Zbog štetnih kumulativnih učinaka kortikosteroida, liječnici ih manje vole od pacijenata i primjenjuju ih samo onda kad moraju, odnosno kad drugim, manje škodljivim metodama ne mogu postići poboljšanje. S obzirom na to da je proces oštećenja hrskavice u svim fazama karakteriziran progresivnim smanjenjem koncentracije hijaluronske kiseline u sinovijalnoj tekućini, u koljeno se radi viskosuplementacije može dati i preparat hijaluronske kiseline.

Hijaluronska kiselina fiziološki je sastavni dio sinovijalne tekućine, hrskavice i vezivnog tkiva ljudskog organizma. Njezina proizvodnja u sinovijalnim zglobovima smanjuje se tijekom života, pa je većina pedesetogodišnjaka ima 50 posto manje u koljenskim zglobovima nego što su je imali u mladosti.

Uloga je sinovijalne tekućine da štiti i podmazuje zglob, te omogućuje prehranu hrskavice. Sinovijalnu tekućinu svakoga sinovijalnog zgloba izlučuje sinovijalna membrana čahure zgloba, koja kontinuirano proizvodi i hijaluronsku kiselinu. Hijaluronska kiselina u sinovijalnoj tekućini tvori kontinuiranu mrežu koja joj daje viskozna svojstva, a s obzirom na to da ima visok kapacitet vezanja vode, podmazuje zglobne površine pri pokretu i amortizira pokret.

Oblažući receptore za bol u sinovijalnoj membrani, smanjuje bolnu reakciju zgloba, a u hrskavici ublažava sile tlaka nastale opterećenjem, tjelesnom težinom i pokretom zgloba. Nakon što se akutna infekcija smiri, sledi period bez ikakvih simptoma u trajanju od nedelje. Tada se može javiti povišena temperatura i znaci bolesti opisani dalje u tekstu. Artritis Artritis zahvata uglavnom nekoliko velikih zglobova u isto vreme, ili se premešta sa jednog zgloba na drugi, zahvatajući jedan ili dva zgloba u isto vreme kolena, laktovi, skočni zglobovi, ramena.

Ovaj oblik artritisa se naziva "migratorni i prolazni".

Zglobovi šaka i vratni deo kičmenog stuba su ređe zahvaćeni. Bol u zglobovima može biti veoma jak, bez obzira što otok ne mora da bude vidljiv. Karakteristično je da bol obično prolazi vrlo brzo nakon primene antireumatskih lekova. Asirin je najčešće korišćen antiinflamatorni lek.

Sindrom fasetnih zglobova (spondiloza) | smanjujukg.world |

Karditis Karditis upala srčanog mišića je najozbiljnija manifestacija. Ubrzani srčani rad tokom odmora i spavanja može da pobudi sumnju na RG.

Abnormlani nalaz na srcu sa srčanim šumom koji ranije nije bio prisutan, glavni je znak upale srčanog mišića. Stepen upale varira od diskretnog, do jasnog šuma koji ukazuje na upalu srčanih zalistaka, poznato kao "endokarditis".

Ako je upala prisutna u srčanoj ovojnici perikarditis izvesna količina tečnosti može da se nakuplja oko srca, ali obično ne daje simptome i resorbuje se spontano.

U najtežim slučajevima miokarditisa zbog upale, snaga srčanog mišića, kao pumpe, je oslabljena.

To se prepoznaje po kašlju, bolu u grudima ubrzanom pulsu i disanju. Bolesnik treba da se javi kardiologu i neophodno je uraditi laboratorijske testove. Valvularno oštećenje srca može biti rezultat prvog ataka RG, ali je obično posledica ponovljenih epizoda i može postati problem kasnije u odraslom dobu, zato je prevencija od izuzetnog značaja. Ovaj znak RG je posledica upale određenih delova mozga koji upravljaju koordinacijom pokreta. Za razliku od artritisa i karditisa, horea se javlja kasnije u toku bolesti, meseci nakon streptokokne upale ždrela.

Rani znaci bolesti su nečitak rukopis kod dece školskog uzrasta, nespretnost pri oblačenju i održavanju higijene, ili problemi sa hodanjem i uzimanjem hrane zbog nespretnih, nevoljnih pokreta. Pokreti se u kratkom vremenskom periodu mogu potisnuti, mogu nestati u toku spavanja, ali ih stres i umor može pogoršati. Kod studenata bolest se odražava na uspeh usled loše koncentracije, anksioznosti, nestabilnosti u ponašanju što manifestuje bezrazložnim plačem.

Ukoliko se takvo ponašanje pogrešno protumači, bolest može lako da se previdi. Ova manifestacija je po svom karakteru samoograničavajuća, ali je neophodno da se blagovremeno otkrij.